Korzystna decyzja dla posiadaczy kredytów frankowych. Michael Collins, rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości UE, uznał umowę kredytu hipotecznego za nieważną z powodu nieuczciwych warunków, co pozwoli posiadaczom kredytów dochodzić od banków roszczeń przekraczających zwykłe zwroty świadczeń pieniężnych. Sprawa dotyczy polskich frankowiczów.
„Banki nie mają prawa do żądania zwrotu tylko świadczeń pieniężnych, po uznaniu umowy kredytu hipotecznego za nieważną z powodu nieuczciwych warunków. Konsumenci mogą dochodzić od banków roszczeń, które przekraczają zwroty świadczeń pieniężnych”, podkreślił Collins. „Sądy krajowe będą musiały na podstawie prawa krajowego ustalić, czy konsumenci mają prawo do dochodzenia tego rodzaju roszczeń oraz, jeśli tak, rozstrzygnąć o ich zasadności” – dodał przedstawiciel TSUE.
Opinia rzecznika generalnego TSUE jest korzystna dla kredytobiorców posiadających umowy frankowe. Według opinii, jeśli umowa zostanie uznana za nieważną z powodu nieuczciwych warunków, banki nie będą miały prawa do żądania od konsumentów dodatkowych roszczeń, takich jak wynagrodzenia za udzielenie kredytu czy waloryzacja kapitału kredytu. Kredytobiorcy, których umowy zostaną uznane za nieważne od początku, będą musieli spłacić jedynie kapitał kredytu i będą mieli prawo do zwrotu wszystkich odsetek kapitałowych i prowizji, a także będą mieli prawo do dochodzenia dodatkowych roszczeń, jeśli przysługują im na podstawie prawa krajowego.
Opinia rzecznika generalnego TSUE oznacza, że banki nie mogą zarabiać na nieważnych umowach kredytowych, co jest bardzo korzystne dla frankowiczów. W opinii rzecznika, banki nie mają prawa do żądania od konsumentów roszczeń poza zwrotem nominalnej kwoty wypłacanego kapitału kredytowego.
Rozstrzygnięcie to ma duże znaczenie, ponieważ w ostatnim czasie pojawiło się wiele roszczeń ze strony banków, a opinia rzecznika uznaje je za niezgodne z prawem Unii Europejskiej. W przypadku roszczeń ze strony kredytobiorców, ich zasadność będzie musiała być oceniana przez prawo krajowe.
Dla frankowiczów opinia rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE jest bardzo korzystna, jednak Związek Banków Polskich (ZBP) podkreśla, że nie przesądza ona rozstrzygnięcia i nie jest wiążąca dla TSUE. Wyrok TSUE może być inny niż sugeruje opinia rzecznika. ZBP zauważa, że rzecznik generalny wskazał, iż Dyrektywa 93/13 nie reguluje kwestii rozliczenia stron umowy kredytowej indeksowanej, która zostanie uznana za nieważną.
ZBP podkreśla, że odpowiedzi na to pytanie należy szukać w prawie krajowym. Jeśli prawo krajowe dopuszcza takie roszczenie, to Dyrektywa nie stoi temu na przeszkodzie. ZBP zwraca uwagę, że opinia rzecznika nie determinuje wyroku TSUE, ale stanowi punkt wyjścia do wewnętrznej dyskusji w Trybunale.
ZBP zauważa również, że rzecznik generalny nie wypowiedział się na temat roszczeń banków dotyczących waloryzacji kapitału, a takie roszczenie uznał Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 10 lutego 2023 roku. Ostateczna decyzja w sprawie kredytów frankowych należy do TSUE, który zdecyduje, czy Dyrektywa 93/13 wyklucza roszczenia banków o wynagrodzenie za udzielony kredyt.
