Frankowicze decydujący się na walkę z bankiem na drodze sądowej często stają przed trudnym wyborem – lepiej wybrać pozew zbiorowy czy indywidualny? Obydwie drogi mają swoje wady i zalety.
Koszty sądowe sprawy kredytu we frankach
Wydaje się, że jednym z największych plusów zdecydowania się na pozew zbiorowy są niższe koszty sądowe. Wysokość opłat sądowych w przypadku postępowania grupowego wynosi 2 procent wartości roszczenia. Wybierając pozew indywidualny należy przygotować się na opłatę w wysokości 5 procent wartości roszczenia, jednak nie przekraczającą 1000 zł.
Istnieje możliwość, że w czasie procesu pojawi się potrzeba powołania biegłego, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. W powództwie zbiorowym opłata za skorzystanie z pomocy biegłego sądowego rozłoży się na wszystkie osoby występujące w pozwie zbiorowym. Powód indywidualny będzie musiał pokryć całość zaliczki, jednak może wnioskować o częściowe lub całkowite zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych. Z możliwości zwolnienia z opłat nie można skorzystać uczestnicząc w pozwie zbiorowym.
Pozew indywidualny daje również możliwość roszczenia powództwa na etapie postępowania. Oznacza to, że opłata związana z pozwem może być niższa. W postępowaniu zbiorowym sąd może wskazać powoda do zapłaty kaucji będącej zabezpieczeniem kosztów postępowania. Może zaistnieć sytuacja, w której część osób będzie uchylać się od dokonywania opłat, w związku z czym reszta osób będzie zmuszona by je pokryć, ponieważ inaczej postępowanie nie będzie toczone.
Czas trwania postępowania sądowego
Procesy zbiorowe są znacząco dłuższe w porównaniu do procesów indywidualnych. Wiąże się to głównie ze złożonymi procedurami, które poprzedzają postępowanie zbiorowe.
Postępowanie rozbiorowe rozpoczyna się poprzez rozstrzygnięcie o dopuszczalności postępowania przez sąd. Następnie postanowienie sądu musi zostać uprawomocnione i dopiero wtedy zostanie ogłoszone wszczęcie postępowania zbiorowego w sprawie kredytu frankowego.
W ogłoszeniu znajdziemy informację, że do postępowania mogą dołączyć osoby posiadające roszczenia obejmowane przez powództwo grupowe. Chcąc przystąpić do procesu, należy złożyć pisemne oświadczenie o przystąpieniu do grupy u jej przedstawiciela.
Kolejnym krokiem jest dostarczenie powodowi zarzutów członkostwa i wydanie postanowienia dotyczącego składu grupy. Sama procedura przed rozpoznaniem pozwu może ciągnąć się nawet przez kilkanaście miesięcy.
Droga sądowa pozwu indywidualnego jest znacznie krótsza. Sąd zajmuje się zbadaniem pozwu, a następnie sprawdzeniem czy wszystkie wymagane opłaty zostały zapłacone. Wyroku wieńczącego proces można spodziewać się już po 2 lub 3 latach. Kolejnym powodem, przez który postępowanie indywidualne może być krótsze od zbiorowego, jest sąd, przed którym się toczy.
Pozew zbiorowy może rozpatrywać jedynie sąd okręgowy, zaś pozew indywidualne może odbywać się również w sądzie rejonowym. Przekłada się to na skrócenie czasu oczekiwania na termin rozprawy.
Pozew zbiorowy i ryzyko odrzucenia
Czasami pozew zbiorowy kredytobiorców przeciwko bankowi zostaje odrzucony przez sąd, który argumentuje to brakiem podobieństwa spraw. Może okazać się również, że ilość chętnych do prowadzenia postępowania będzie zbyt mała.
W postępowaniu zbiorowym musi uczestniczyć minimum 10 osób, które ujednolicą swoje żądania. Dla niektórych może wiązać się to z rezygnacją z części roszczeń, jakie mogliby przedstawić w pozwie indywidualnym.
Udział w procesie
Postępowanie indywidualne pozwala na aktywny i pełny udział w procesie. Frankowicz może uczestniczyć we wszystkich rozprawach, sam powoływać świadków i reprezentować się przed sądem.
Osoby uczestniczące w postępowaniu zbiorowym nie mają tylu możliwości. Do aktywnego udziału w rozprawach wyznaczony zostaje pełnomocnik, który reprezentuje całą grupę. Pozostali członkowie muszą pozostać biernymi uczestnikami. Przedstawiciel skupi się jedynie na problemie całej grupy, ignorując indywidualne jednostki.
Pozew indywidualny i pozew zbiorowy – który wybrać?
Zarówno jeden, jak i drugi sposób prowadzenia swojej sprawy posiada wady i zalety. Pozew zbiorowy kusi mniejszymi kosztami początkowymi, może również przyciągnąć uwagę mediów i pomóc w nagłośnieniu sprawy. Wiąże się jednak z koniecznością ujednolicenia żądań i może zostać odrzucony z powodu zbyt małego podobieństwa spraw członków grupy.
Okres trwania procesu zbiorowego jest znacznie dłuższy od procesu indywidualnego. Pozew indywidualny pozwala na aktywny udział w procesie. Członkowie pozwu zbiorowego nie mają takiej możliwości. Decydując się na pozew indywidualny możemy również przedstawić wszystkie roszczenia, jakie posiadamy, bez konieczności dostosowywania ich do grupy. Rozprawy mogą odbywać się w sądzie rejonowym, co znacząco przyśpiesza cały proces.
Biorąc pod uwagę wszystkie aspekty, pod względem efektywności dużo lepszym wyborem będzie pozew indywidualny. Podczas postępowania indywidualnego, sąd rozpatruje zarówno obecność klauzul niedozwolonych w umowie, jak i zasadność roszczenia. Czasami rozważa nieważność umowy kredytowej.
Postępowanie zbiorowe może zakończyć się jedynie potwierdzeniem, że umowy kredytowe frankowiczów zawierają niedozwolone klauzule lub są nieważne. Oznacza to, że bank może dobrowolnie dokonać zapłaty, lub trzeba będzie dochodzić jej na drodze kolejnego postępowania. Z tego powodu pozew zbiorowy jest obecnie bezsensowny.
