Frankowicze co mogą zrobić i gdzie szukać pomocy?

Każdy posiadacz kredytu we frankach szwajcarskich zapewne nie raz zastanawiał się, gdzie szukać pomocy, żeby uwolnić się od niekorzystnego zobowiązania, dobra wiadomość jest jednak taka, że kredytobiorcy mają kilka możliwości by zmniejszyć miesięczną ratę kredytu lub by całkowicie pozbyć się uciążliwej umowy kredytowej. Oczywiście jedne rozwiązania są mniej, inne bardziej skuteczne, ważne jednak, że kredytobiorca ma wybór i możliwości by walczyć z bankiem.

Pierwsze kroki jakie kredytobiorca może podjąć by kredyt we frankach przestał być jego koszmarem, to zwrócenie się do banku celem podjęcia rozmów dotyczących negocjacji zawartej umowy kredytowej. Polubowne rozwiązanie kwestii dotyczącej kredytów frankowych korzystne jest przede wszystkim z tego powodu, gdyż nie generuje po stronie kredytobiorcy dodatkowych kosztów i pozwala na szybkie załatwienie sprawy, jednak jak na razie banki nie są chętne na indywidualne negocjowanie warunków kredytów we frankach szwajcarskich. Postawa banków jest bardzo zaskakująca, zwłaszcza w kontekście liczby korzystnych dla frankowiczów wyroków sądowych, które na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy zostały wydane, banki zdają się więc nadal nie zauważać problemu kredytów frankowych, bądź są to kolejne działania, które mają na celu zniechęcić kredytobiorców do dochodzenia swoich praw.

Co jednak ciekawe, choć rozmowa z bankiem na temat frankowej umowy kredytowej raczej nie przyniesie kredytobiorcy oczekiwanego i korzystnego rozwiązania, to jednak wiele banków przygotowało rozwiązania dla kredytobiorców posiadających kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich. Na stronie mBanku możemy bowiem przeczytać, że przedstawiciele 10 polskich banków podpisali deklarację zakładającą dalsze wsparcie dla klientów posiadających kredyty hipoteczne, zwłaszcza we frankach szwajcarskich. Banki zdecydowały również o stworzeniu wewnętrznych funduszy stabilizacyjnych skierowanych wyłącznie do kredytobiorców posiadających kredyt we frankach szwajcarskich. W ramach wewnętrznych funduszy system dopłat będzie dostępny po przekroczeniu określonego poziomu granicznego kursu szwajcarskiej waluty. Wsparcie lub pomoc będą udzielane według następującej zasady: mieszkanie do 75 mkw. lub dom do 100 mkw. i dochód kredytobiorcy niższy od średniej krajowej w momencie złożenia wniosku o podpisanie aneksu.

Warunkiem udzielenia pomocy będzie regularna obsługa kredytu. Na to rozwiązanie banki łącznie przeznaczą w najbliższym czasie od 300 do 600 mln zł. Ponadto, mBank informujemy, że aktywnie wspiera kredytobiorców spłacających kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich, a działania banku polegają m. in. na uwzględnianiu ujemnego LIBOR w oprocentowaniu kredytów opartych na stałej marży, umożliwieniu wydłużenie okresu kredytowania, umożliwieniu odroczenie płatności raty kapitałowej, czy oferowaniu przewalutowania kredytu z CHF na PLN po kursie średnim NBP.

Wsparcie ze strony banku z całą pewnością nie jest więc takim jakiego życzyliby sobie kredytobiorcy, zatem szukać pomocy trzeba raczej gdzie indziej.

W sprawach kredytów frankowych pomocne mogą również okazać się instytucje państwowe, a więc Rzecznik Finansowy, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznik Praw Obywatelskich.

Na początku 2020 roku pojawiła się informacja, że w związku z wnioskami o wydanie istotnego poglądu w sprawie, które wpłynęły do Rzecznika Finansowego, Rzecznik Finansowy wydał 1664 istotne poglądy w sporach sądowych dotyczących kredytów frankowych. Istotny pogląd przez Rzecznika Finansowego został wydany również w przełomowej sprawie frankowiczów, a więc w sprawie państwa Dziubak, w której wypowiadał się również Trybunał Sprawiedliwości UE.

W wydanym przez Rzecznika Finansowego poglądzie przeczytać możemy, że „po unieważnieniu przez sąd umowy kredytu z uwagi na brak możliwości jej wykonywania po usunięciu z jej treści niedozwolonych postanowień umownych lub stwierdzeniu przez sąd nieważności umowy w oparciu o przepis art. 58 § 1 kodeksu cywilnego w zw. z art. 69 prawa bankowego żądanie przez bank „wynagrodzenia za korzystanie z kapitału”, jak również odsetek za opóźnienie liczonych od dnia następnego po dniu przekazania kwoty kredytu lub nieruchomości na zasadzie surogacji, jest nie tylko sprzeczne celami Dyrektywy 93/13 i udzielonej konsumentowi na jej podstawie ochronie ale również nie znajduje oparcia w przepisach prawa krajowego w szczególności w art. 410 w zw. z art. 405 i 406 kodeksu cywilnego. Skutkiem ewentualnego uwzględnienia takiego żądania byłoby wytworzenie sytuacji prawnej i ekonomicznej, w której przedsiębiorca stosujący niedozwolone postanowienia umowne nie tylko nie odniósłby negatywnych skutków związanych z ich stosowaniem, ale uzyskałby nawet większą korzyść niż z wykonania umowy zawierającej postanowienia niedozwolone.

W ocenie Rzecznika Finansowego również w przypadku unieważnienia przez sąd umowy kredytu z uwagi na brak możliwości jej wykonywania po usunięciu z jej treści niedozwolonych postanowień umownych lub stwierdzenia przez sąd nieważności umowy w oparciu o przepis art. 58 § 1 kodeksu cywilnego w zw. z art. 69 prawa bankowego strony będą zobowiązane do wzajemnego rozliczenia przekazanych w ramach nieważnej umowy świadczeń w oparciu o przepis art. 410 kodeksu cywilnego. Bank będzie mógł zatem dochodzić zwrotu od kredytobiorców sumy pieniężnej odpowiadającej wartości wypłaconej z tytułu umowy kredytu kwoty kapitału, a kredytobiorcy będą mogli dochodzić m.in. zwrotu sumy pieniężnej odpowiadającej sumie wpłaconych przez pozwanych kwot.” 

Stanowisko prezentowane przez Rzecznika Finansowego jest zatem korzystne dla frankowiczów, dlatego też szukając pomocy w sprawach kredytów frankowych, kredytobiorcy mogą zwrócić się do Rzecznika, jednak należy pamiętać, że Rzecznik nie może do niczego banku zmusić. Dodatkowo postępowanie przed RF trwa długu i w obecnej sytuacji ( sierpień 2020 r. ) w żaden sposób nie zwiększa szans frankowicza na wygraną w sądzie.

W sprawach kredytów frankowych swe stanowisko może prezentować również Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a Rzecznik Praw Obywatelskich coraz częściej angażuje się w toczące się sprawy kredytów frankowych, dla poparcia podnoszonych argumentów zawsze więc można u tych podmiotów szukać pomocy.

Co ciekawe, w czerwcu br. pojawiła się informacja, że Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o wznowienie postępowania w sprawie kredytu frankowego zakończonej nakazem zapłaty. Wznowienie postępowania dotyczy sprawy zakończonej prawomocnym nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z powództwa banku przeciwko kredytobiorcom. Kredyt udzielony przez bank na zakup mieszkania był indeksowany kursem we franku szwajcarskim.

W ocenie Rzecznika nakaz zapłaty w tej sprawie został wydany wskutek naruszenia przepisów prawa. Rzecznik upatruje podstawy wznowienia w art. 401¹ k.p.c. na zasadzie równoważności prawa Unii Europejskiej. W przypadku zaś nieuwzględnienia tej podstawy prawnej Rzecznik podstawę prawną skargi opiera na art. 401 pkt 2 k.p.c., tj. wznowieniu postępowania z powodu nieważności, ponieważ wskutek naruszenia przepisów prawa strona była pozbawiona możności działania. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na stanowisku, iż w sprawach, w których sąd wydał nakaz zapłaty, którego zaskarżenie przez konsumenta okazało się nieskuteczne z powodu wad formalnych, podstawę wznowienia, zgodnie z ogólnymi przepisami postępowania cywilnego może stanowić orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odnoszące się do obowiązku badania z urzędu klauzul abuzywnych w postępowaniu nakazowym przeciwko konsumentowi, zgodnie z postanowieniami Dyrektywy 93/13.

W sprawie tej, zdaniem Rzecznika miało miejsce rażące naruszenie tych obowiązków przez sąd krajowy, który zaniechał ustalenia istotnych w sprawie faktów, mając do dyspozycji umowę kredytu załączoną przez powoda do pozwu. Zwracając się więc do Rzecznika Praw Obywatelskich można wzruszyć nawet sprawy już zakończone.

Pomoc instytucji państwowych w sprawach kredytów frankowych jest niewątpliwie bardzo ważna i wielu kredytobiorcom pomogła uzyskać korzystny wyrok oraz uwolnić się od frankowej umowy kredytowej, jednak skorzystanie z niej przyniesie oczekiwany rezultat tylko wtedy, gdy wcześniej zainicjujesz postępowanie sądowe przeciwko bankowi, gdyż żadna ze wskazanych instytucji tak naprawdę do niczego banku zmusić nie może w twojej konkretnej sprawie, lecz może to zrobić sąd. Przy obecnym orzecznictwie można założyć, ze najlepszym rozwiązaniem dla frankowicza będzie złożenie pozwu bez poprzedzania tych działań podmiotów wskazanych powyżej.

Jeśli więc zaczynasz szukać pomocy w sprawie twojego kredytu we frankach szwajcarskich, w pierwszej kolejności powinieneś zwrócić się do kancelarii adwokackiej lub radców prawnych, która profesjonalnie zajmuje się prowadzeniem spraw frankowych. Przede wszystkim kancelaria przeanalizuje postanowienia zawartej przez ciebie umowy kredytowej i oceni czy masz podstawę do pozwania banku oraz jakie roszczenia ci przysługują. Ponadto, kancelarii prawnej, poza wstępną analizą umowy, możesz zlecić prowadzenie twojej sprawy dotyczącej kredytów frankowych, i wówczas nie będziesz musiał samodzielnie sporządzać pozwu, ani występować przed sądem, gdyż będzie cię reprezentować prawnik.

Powierzenie prowadzenia sprawy o kredyt we frankach szwajcarskich kancelarii prawnej korzystne jest również z tego powodu, że w ten sposób minimalizujesz ryzyko przegrania z bankiem postępowania sądowego. Wielu kredytobiorców uważa bowiem, że skoro w sądach zapada teraz tak wiele korzystnych dla kredytobiorców wyroków, to wygranie procesu z bankiem wcale trudne nie jest i zakładają, że ich sprawa również zostanie rozstrzygnięta przez sąd niejako automatycznie.

W praktyce jednak, sprawy dotyczące kredytów frankowych są sprawami niezwykle skomplikowanymi i wymagającymi zarówno szerokiej wiedzy prawnej, jak i znajomości ekonomii i funkcjonowania instytucji finansowych, dlatego nie można zakładać, że sprawa frankowa sama się wygra. Ponadto, liczne sukcesy frankowiczów w postępowaniach sądowych prowadzonych przeciwko bankom to właśnie zasługa sprawnych i kompetentnych pełnomocników, dlatego skorzystanie z pomocy kancelarii prawnej powinno być konieczne w każdym postępowaniu dotyczącym kredytów frankowych.

Szukając kancelarii prawnej do prowadzenia twojej sprawy frankowej musisz jednak uważać, gdyż kancelaria kancelarii nie równa, i zamiast uzyskać fachową pomoc, możesz przekreślić swoje szanse na uwolnienie się od umowy kredytowej. Korzystne w sprawach frankowych orzecznictwo sądów spowodowało bowiem, że nagle, na rynku pojawiło się mnóstwo nowych kancelarii, które oferują frankowiczom swoją pomoc, problem jednak polega na tym, że nie zawsze takie kancelarie świadczą usługi na takim poziomie o jakim marzy kredytobiorca.

Poszukując więc kancelarii prawnej do swojej sprawy, zwróć uwagę by nie była to kancelaria prowadzona w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej lub fundacji, gdyż takie kancelarie nie są prowadzone przez zawodowych pełnomocników, a więc adwokatów i radców prawnych, a zdarza się, że nie są one nawet prowadzone przez prawników.

Takie kancelarie są swego rodzaju pośrednikami, gdyż w sądzie możesz być reprezentowany tylko przez zawodowego pełnomocnika, więc gdy powierzysz swoją sprawę o kredyt we frankach kancelarii, która nie jest prowadzona przez adwokatów/radców prawnych, to oczywistym jest, że twoja sprawa zostanie następnie przekazana zawodowemu pełnomocnikowi współpracującemu z taką kancelarią. W takiej więc sytuacji nie masz żadnego wpływu na to kto twoją sprawę będzie prowadzić, nie będziesz więc w stanie zweryfikować kompetencji takiej osoby. Ponadto, najprawdopodobniej swojego pełnomocnika poznasz dopiero na sali sądowej, więc zdecydowanie za późno by dokonywać jakichkolwiek zmian. W podobny sposób działają również kancelarie odszkodowawcze, choć tutaj może się już zdarzyć, że jest ona prowadzona przez profesjonalnych pełnomocników.

Powierzając swoją sprawę frankową konkretnej kancelarii prawnej, upewnij się więc czy osoba, która z tobą rozmawia będzie również reprezentowała cię w sądzie i dowiedz się jakie doświadczenie w prowadzeniu spraw kredytów frankowych posiada, gdyż tylko w ten sposób dokonasz właściwego wyboru.

Niektórzy kredytobiorcy decydują się również nie szukać pomocy ani w sądzie, ani w banku, lecz biernie oczekują, aż rząd wprowadzi odpowiednie regulacje prawne w zakresie kredytów frankowych. Pomysł ustawowego uregulowania kwestii kredytów we frankach szwajcarskich pojawia się systematycznie od kilku lat, nadal jednak żadne konkretne i korzystne dla kredytobiorców rozwiązania nie zostały wprowadzone, nie można zatem się łudzić, że zmieni się to w obecnej sytuacji. Pojawiły się ponadto głosy, że jeżeli nawet rząd zdecyduje się na wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych, to wcale nie będą to rozwiązania korzystne dla kredytobiorców, przewiduje się więc raczej, że odpowiednie przepisy zostaną wprowadzone wówczas, gdy banki nie będą już w stanie udźwignąć ciężaru kredytów frankowych i korzystnych dla kredytobiorców wyroków, zmiany w prawie zostaną więc wprowadzone właśnie po to by chronić banki.

Z powyższego wynika zatem, że jeżeli kredytobiorca będzie szukać pomocy w uwolnieniu się od kredytu frankowego, to taką pomoc uzyska, nie może jednak biernie oczekiwać, aż sprawa kredytu sama się rozwiąże, bo tak z całą pewnością nie będzie. Warto zatem zainteresować się tym jakie masz możliwości i warto jak najszybciej podjąć konkretne działania zmierzające do unieważnienia lub odfrankowienia umowy kredytowej, gdyż tylko w ten sposób kredyt we frankach przestanie ci ciążyć.